De Womex (World Music Expo) is de belangrijkste internationale wereldmuziekbeurs en werd van 19 t/m 24 oktober voor de 22e keer gehouden.
Tekst: Rik van Boeckel, Pieter Franssen
Foto’s: Eric van Nieuwland, Rik van Boeckel, Yannis Psathas, Jacob Crawfurd.
En voor de tweede keer in de Galicische hoofdstad Santiago de Compostela. Het is een grote handelsbeurs voor professionals uit de wereldmuziek. Programmeurs, boekers en journalisten uit de hele wereld komen er samen.
Conferenties en networkmeetings zijn naast de showcases een belangrijk onderdeel van de Womex. De centrale locatie is de net buiten Santiago gelegen Cidade de Cultura, een zeer imposant gebouw. ’s Avonds verplaatst de Womex zich naar de oude historische binnenstad naar het centraal gelegen Praza de Quintana. En naar 3 podia in nabijgelegen straten.
Heen en weer wandelend langs de diverse podia maak je als het ware een muzikale wereldreis. Van Europa naar Azië, Afrika, Latijns Amerika en Canada. Die reis begint tijdens de openingsavond in Auditorio de Galicia met het programma ‘Iberians’ met muziek uit diverse delen van Spanje.
Hoogtepunten zijn de optredens van zangeres Maria Arnal met haar prachtige loepzuivere kristalheldere stem en de Baskisch/Galicische groep Kepa Junkera. Een dag later geeft Trio Da Kali uit Mali ’s middags in Cidade de Cultura een bijzonder mooi en intiem optreden. Het wordt zeer aangrijpend als wordt gezongen over de situatie in het noorden van het land.
Tijdens deze daycases zullen artiesten uit Binnen Mongolië, Oezbekistan, Zuid Afrika, Noorwegen en Tsjechië optreden. Hoogtepunten zijn de volgende; Gulzoda met traditionele Oezbeekse liederen; de Zuid Afrikaanse gitarist Derek Gripper die op wonderbaarlijke wijze de klank van de West-Afrikaanse kora op gitaar heeft overgezet; en het trio Ponk uit Tsjechië, de cymballom heeft de hoofdrol in deze sterke mix van Moravische volksmuziek, klassiek en jazz. Een groep om in de gaten te houden.
Het grootste podium in de binnenstad is de doorzichtige koepeltent op de Praza de Quintana naast de kathedraal van Santiago. De showcases vinden hier plaats op de twee tegenover elkaar gelegen Twin Stages. Met bands/artiesten uit Estland, de VS, Senegal, Frankrijk, Japan, Colombia, Spanje, Marokko, Israël, Angola, Rusland, Mauritanië, Engeland, Tunesië, Siërra Leone en Congo. Hoogtepunten zijn donderdagavond de close harmony van Faada Freddy uit Senegal en Puerto Candelaria uit Colombia. Denk bij Faada Freddy aan Take Five, verplaats die naar Dakar; de Senegalese ritmiek rolt als het ware van zijn lippen terwijl de vocalen en de body percussion van zijn groep een prachtig melodisch/ritmisch tapijt neerleggen. Bij de cumbia van Puerto Candelaria kan niemand stil blijven staan. Tegelijkertijd dansen de door toeschouwers vastgehouden bordjes met ‘Paz’ (vrede) door de lucht, een duidelijke boodschap voor het Colombiaanse volk.
Een avond daarna kan er ook volop gedanst worden op de mix van afrobeat en Braziliaanse ritmes van Bixiga70 ( dit jaar ook te zien op North Sea Jazz). De Zuid Amerikaanse muziek is vertegenwoordigd op de Womex. In de mooie schouwburg Teatro Principal laat Bareto de Peruaanse versie van de cumbia horen en springt Pascuala Ilabaca uit Chili met haar band Fauna er sterk bovenuit met een uitmuntende melange van Chileense folklore, pop, flamenco en Indiase ritmiek. Je wordt op de Womex ook regelmatig verrast door bijzondere optredens. Zoals dat van het Nomade Orchestra (Brazilië) dat een wel hele aparte en experimentele mix van latin, Brazil en oosterse muziek brengt.
Van de Afrikaanse bijdragen (voor ’t eerst uit Tsjaad en Oeganda) moeten vooral de zangeressen Noura Mint Seymali (Mauretanië) en Nakany Kanté (Guinee/Spanje) genoemd worden. De bezwerende muziek van Noura en haar groep is zeer overtuigend. Nakany’s melodieuze Mandingo afropop met (ont)roerende teksten grijpt iedereen bij de lurven, vooral als ze onverwacht het publiek inspringt. Hier maakt een nieuwe ster uit West Afrika een onvergetelijke entree.
In datzelfde theater treedt ook Xabier Diaz op. Hij speelt onder andere de Galicische doedelzak en blaast eeuwenoude liederen nieuw leven in. Deze worden uitsluitend door vrouwen uit dorpen in Galicië gezongen. De 11 Adufeiras de Salitre, een jong meisjeskoor uit Galicië, zingen unisono, spelen tamboerijn en zorgen met de andere musici voor een bij vlagen zeer stemmige en uitermate krachtige chorale ervaring!
Het Teatro Principal is met Auditorio Abanca het mooiste podium in de binnenstad. In Abanca zijn de mix van traditie, jazz en rock van Black String ( Zuid Korea), de intense fado van Gisela João (Portugal) en het virtuoze snarenspel op de cuatro van C4Trio (Venezuela) de highlights.
En dan nog de films. Er zijn er veel maar doordat er zoveel tegelijkertijd plaatsvindt heb ik 2 kunnen zien: Lee Scratch Perry’s Vision of Paradise en Mali Blues van de Duitse regisseur Lutz Gregor. Mali Blues is een indrukwekkende en indringende documentaire waarin Fatoumata Diawara de hoofdpersoon is en ook Bassekou Kouyate een belangrijke rol speelt. Fatoumata’s ontmoeting met een Toeareg musicus en de terugkeer naar haar geboortedorp zijn heel bijzonder. Op het Festival de Desert de Niger in Ségou treedt ze op met Bassekou en zijn band. En met rapper Master Soumy. Alle scènes zijn zo gefilmd dat je als toeschouwer het gevoel krijgt er bij te zijn.
De laatste dag worden de Womex Awards uitgereikt. Glitterbeat Records wint voor de 3e keer op rij de Womex 2016 label award. Maar de belangrijkste gaat naar de 75-jarige Calypso Rose van het Caribische eiland Tobago. Ze krijgt de Womex Lifetime Achievement Excellence Award vooral voor haar onvermoeibare strijd voor de rechten van de vrouwen daar. Samen met de strakke band Kobo Town zet ze een heet Caribisch slotfeestje neer in het auditorium waarbij iedereen uit de banken gaat.
