Steve Cropper speelde het liefst zo min mogelijk. De less is more-aanpak van zijn band Booker T. & The MG’s had een onmetelijke invloed op soulmuziek.
Woensdag 3 december overleed de 84-jarige gitarist in Nashville. De doodsoorzaak werd niet bekendgemaakt. Maar hij zou enkele dagen eerder zijn opgenomen in een revalidatiekliniek na een val.
Van Mar-Keys tot Stax-legende
Als tiener begon Cropper als sessiemuzikant in Memphis met The Mar-Keys, voor het label Satellite Records, vanaf 1961 beter bekend als Stax. Een jaar later vormde hij met Booker T. Jones (toetsen) en Al Jackson Jr. (drums) de Stax-huisband Booker T. & The MG’s. Bassist Donald ‘Duck’ Dunn, een jeugdvriend van Cropper, sloot later aan. Hun handelsmerk: de groove. Alles stond in dienst van de groove, eenvoud en timing. Geen ingewikkelde solo’s, maar subtiele accenten: de stuwende Hammond-tonen van Jones en de vlijmscherpe riffs van Cropper. De muziek dreef op bluesy, economische grooves en een bijna telepathische onderlinge chemie.
‘Misschien ben ik gewoon lui’
‘We hebben precies dezelfde muzieksmaak’, vertelde Cropper mij in 2009 tijdens een Nederlandse tournee. ‘Duck en ik zijn al vrienden sinds de basisschool en hielden altijd van rhythm & blues, vanwege de groove en niet zozeer de melodie. Vandaar het minimalistische geluid van onze muziek.’ Cropper hield ook van jazz en klassiek, ‘maar ik zou het nooit spelen. Daar moet je veel voor oefenen. Misschien ben ik gewoon lui.’
‘Green Onions’ en de opmars van Stax
Bij toeval werden Booker T. & The MG’s zelf sterren nadat ze in 1962 tijdens verloren studiouurtjes Green Onions in elkaar sleutelden. Een toevallige creatie die een wereldhit werd en nog af en toe opduikt in commercials. Stax Records groeide uit tot hét soullabel naast Motown. Booker T. & The MG’s werd eind jaren zestig een van de meest gevraagde sessiebands, te horen op honderden Stax-platen van onder anderen: Wilson Pickett, Sam & Dave, Eddie Floyd, Rufus Thomas, Albert King. En natuurlijk de meest legendarische zanger uit de Stax-stal: Otis Redding. Cropper schreef mee aan diens iconische (Sittin’ On) The Dock Of The Bay, dat hij na Reddings fatale vliegtuigcrash voltooide. Het nummer leverde hem zijn eerste Grammy op.
Architecten van soul
Booker T. & The MG’s ware mede de architecten van soul waren, al hadden ze dat zelf indertijd niet door. ‘Wij hadden geen idee wat we aan het doen waren’, zei Cropper in 2009. ‘We wisten niet eens of iets een hit zou worden.’ Stax-oprichter Jim Stewart was hun strengste criticus: alles kon beter. Donald ‘Duck’ Dunn herinnerde zich hoe Stewart soms achter het studioraam leek te dutten van verveling. Maar volgens Cropper haalde hij daarmee juist het beste in de band naar boven. ‘Hij leerde je te vechten voor waar je in geloofde, en je idee steeds meer te perfectioneren. Maar man, wat was hij moeilijk. We hadden met pijn en moeite Knock On Wood opgenomen met Eddie Floyd. Stewart keurde het af en het nummer bleef het negen maanden op de plank liggen. Uiteindelijk brachten we het op eigen kosten uit, het werd een grote hit.’
Een geïntegreerde band in het gesegregeerde Zuiden
Booker T. & The MG’s waren een van de eerste geïntegreerde bands: twee zwarte muzikanten (Jones en Jackson Jr.) en twee witte (Cropper en Dunn). In het zuiden van de V.S., midden in de jaren zestig tijdens de hoogtijdagen van de zwarte emancipatiestrijd, was dat ronduit baanbrekend.
Na Stax een nieuwe richting
Begin jaren zeventig vertraagde de bandactiviteit. ‘We hadden het druk met onze eigen dingen’, aldus Cropper. Daarnaast kwamen conflicten met het Stax-management. ‘We waren inmiddels veelgevraagde sessiemuzikanten, maar Stax beperkte ons in onze carrièrekansen. Booker moest bijvoorbeeld Simon & Garfunkel laten schieten en ik Frank Sinatra Jr. Ook waren er waren geschillen over de rechten.’ Booker T. vertrok en Cropper volgde.
Blues Brother
Cropper verhuisde naar Los Angeles, bouwde zijn eigen studio en begon aan de weg te timmeren als producer. Hij werkte onder meer met Jeff Beck, Rod Stewart, John Lennon en Ringo Starr. Daarnaast bracht hij meerdere soloplaten uit. Friendlytown verscheen in 2024 (klik voor recensie). Samen met Donald ‘Duck’ Dunn speelde hij de rol van stoïcijnse bandgitarist in de films The Blues Brothers (1980) en Blues Brothers 2000, en bleef jarenlang optreden met de band.
Levende erfenis
In 1992 werd Booker T. & The MG’s opgenomen in de Rock & Roll Hall of Fame. De groep kwam nog regelmatig bijeen voor speciale optredens. Zoals Bob Dylans 30-jarig jubileum in Madison Square Garden (1992) en Neil Youngs studio- en tourprojecten. In 2009 tourde de band opnieuw succesvol door Nederland. Cropper destijds: ‘Booker en ik maken vaak de grap dat we al vijftig keer gescheiden en hertrouwd zijn.’
Peter Schong
