De nieuwe boxset Joni’s Jazz bevat 61 songs waarin de jazzinvloed, latent of manifest, steeds aanwezig is.
Jazz is niet zozeer een genre, maar een manier van muziek maken. Een liedje is geen eindpunt, maar een vertrekpunt. Jazz voegt een extra dimensie toe en tilt muziek naar een hoger niveau – ongeacht het genre. Mensen zijn zich er vaak niet van bewust dat ze indirect vaak naar jazz luisteren. Al in de vooruitstrevende jaren zeventig konden veel folkfans de jazzy wending van Joni Mitchell moeilijk volgen – al paste die juist goed bij haar rijpere stemgeluid.
Sterkste werk
Mitchell raakte gefrustreerd over folk- en rockmuzikanten die geen gevoel hadden voor de kleurnuances en versieringen die zij verlangde. Op aanraden van drummer John Guerin (L.A. Express) ging ze samenwerken met jazzmuzikanten – en niet de minsten. Herbie Hancock, Wayne Shorter, Charles Mingus, Jaco Pastorius, Pat Metheny, Larry Carlton, Joe Sample en Michael Brecker behoorden tot haar entourage. Toch zijn The Hissing Of Summer Lawns (1975), Hejira (1976) en Don Juan’s Reckless Daughter (1977) geen pure jazzplaten – maar wél haar sterkste werk.
Jazzinvloed steeds aanwezig
De nieuwe boxset Joni’s Jazz bevat 61 songs waarin de jazzinvloed, latent of manifest, steeds aanwezig is. Voor kenners weinig nieuws – op twee demo’s uit 1980 na – maar wel een verdieping van ons begrip van Mitchells relatie met jazz. Terwijl Court And Spark (1974) de overgang markeerde naar haar jazzy periode, opent de set met het meesterwerk Blue (1971). Voor de hartverscheurende titeltrack liet Mitchell zich inspireren door de contemplatieve, spaarzame toon van Miles Davis’ Kind Of Blue.
Herwaardering van later werk
Veel nummers in de box komen uit haar latere periode: Wild Things Run Fast (1982), Dog Eat Dog (1985), Chalk Mark In A Rain Storm (1988) en Night Ride Home (1991). Een tijd waarin ze over haar artistieke hoogtepunt heen leek. Maar juist dit vergrootglas nodigt uit tot herwaardering. In de herfst van haar carrière werd Mitchell steeds meer een ‘echte’ jazzartiest. Met een bigband zong ze standards op Both Sides Now (2000), en met orkest bracht ze herinterpretaties van haar eigen werk uit op Travelogue (2002), met medewerking van Wayne Shorter. Tegelijk bracht Herbie Hancock een Joni-coveralbum uit: River: The Joni Letters (2007). De cirkel is rond.
Peter Schong
Joni’s Jazz – Joni Mitchell (Rhino Records) komt uit op 5 september 2025
