Als Esperanza Spalding iets voor tien uur het publiek zingend achterlaat in de Grote Zaal van TivoliVredenburg, zijn de bezoekers blij en beduusd tegelijk. Wat zich in een kleine 2 uur daarvoor voltrok, was ronduit betoverend en indrukwekkend.
Tekst: Serge Julien | Foto’s: Eric van Nieuwland
De Amerikaanse jazzbasssiste en zangeres Esperanza Spalding trok alle registers open van haar muzikale kunnen. En dat is een flinke schatkist die steeds voller wordt door haar exploratiedrang. Het leidde de afgelopen jaren ook tot experimentele werkstukken zoals 12 Little Spells en het bijna esoterische Songwrights Apothecary Lab. Albums waarop je pas na meerdere luisterbeurten bijzondere lagen, klanken en fraaie arrangementen ontdekt. Daar kwam ook zeker iets van terug in Utrecht, maar niet in grote mate. Ja, er waren veel complexiteiten in de performance waar te nemen. Maar doordat het zo melodieus en harmonieus klonk, bleef het ook weer heel toegankelijk.
Ode aan voorouders
In de eerste 25 minuten van de show pakte Spalding alleen het podium, om een ode te brengen aan haar ‘ancestors’ en ‘future ancestors’. Ze maakte meteen indruk met het a capella gezongen Little Fly. Een gedicht van de Britse schrijver William Blake dat ook terug te vinden is op haar derde album Chamber Music Society, maar dan aangekleed met strijkers en bas. De compositie won aan kracht, omdat Esperanza’s expressieve vocalen zo nog meer tot hun recht kwamen.
Gewapend met haar contrabas zette Spalding vervolgens op weergaloze wijze Abbey Lincolns Throw It Away, Joni Mitchells Love en Stevie Wonders Overjoyed volledig naar haar hand, met ongekende souplesse en virtuositeit. Spaldings zanglijnen zaten boordevol ritmiek, harmonieën en melodieën.
Duik in oudere albums
Daarna schoven pianist en toetsenist Leo Genovese en multi-instrumentalist Morgan Guerin aan. Spalding nam vervolgens een duik in een selectie van haar oudere albums. Tot genoegen van velen speelde ze maar liefst 3 nummers van het met twee Grammy’s bekroonde album Radio Music Society. Waaronder een heerlijk Cinnamon Tree met fantastische drumsolo van Guerin.
Wayne Shorter
Een spannende uitvoering van het swingende Wayne Shorter fusionnummer Endangered Species volgde. Hiervoor schreef Spalding een tekst. Volgens haar hield Shorter er niet van als artiesten teksten voor zijn composities schreven. Maar op haar toestemmingsverzoek aan de legendarische saxofonist kreeg Spalding een kort maar enthousiast ‘Yeah! Go for itl!’ terug. Uiteindelijk zou Shorter een belangrijke mentor en goede vriend worden van Spalding.
Spaanse en Portugese teksten
Naast haar zang- en bastalent spreekt Esperanza vloeiend Spaans en Portugees. Dat etaleerde ze in het weemoedige Chacarera, ook van Chamber Music Society. Oorspronkelijk een tekst van de Argentijnse gitarist Ica Novo waarvoor Genovese de muziek schreef. Het liedje ademde folklore en charme door de combi tussen Esperanza’s elastische zang- en basspel en het subtiele percussiewerk van haar begeleiders.
Milton Nascimento
Geheel terecht gaf Spalding aandacht aan de samenwerking tussen haar en levende legende Milton Nascimento. Met hem bracht ze vorig jaar het album Milton + esperanza uit. Van deze plaat speelde ze de Nascimento-klassieker Cais. Weliswaar iets minder sferisch dan de studioversie. Dat met name kwam door de afwezigheid van het donkere breekbare stemgeluid van de meester zelf. Maar het klonk nog steeds oorstrelend mooi.
Muziek door de aderen
Esperanza Spalding is zonder meer een van de grootste jazztalenten van de afgelopen 20 jaar. Muziek vloeit door haar aderen. Dat hoorde en voelde je in Utrecht. Dit was hogeschool jazzmuziek. Maar, hoe getalenteerd Esperanza ook is, ze is ook bescheiden en nuchter.
Het slotnummer was een nog onbekende compositie met de titel Satisfied. Daarin wees Spalding haar publiek en jazzstudenten erop dat je niet altijd de moeilijkste capriolen hoeft uit te halen om hip of origineel te zijn. Je verdient het ook om gewoon tevreden te zijn. Tevreden met het spelen van jouw liedje.
Wat volgde waren 4 minuten van relatieve eenvoud waarin Spalding zichzelf begeleidend achter de piano het publiek uitnodigde om het harmoniegedeelte te verzorgen. Een ontroerend mooi moment dat nog uren door had mogen gaan.
Esperanza Spalding is een muzikaal genie en het is een waar genoegen om deze eigenzinnige en veelzijdige artiest tijdens haar ontdekkingstochten te blijven volgen.
Gezien: concert van Esperanza Spalding op zondag 25 mei in TivoliVredenburg, Utrecht.
