Tenorsaxofonist Yuri Honing zoekt met zijn nieuwe Peace Orchestra naar hoop, vernieuwing en verbondenheid in roerige tijden. Muziek als reflectie van deze tijd.
Tekst: Marieke Klomp | Foto’s: Mariecke van der Linden
‘Er zijn maar twee dingen die je kunt doen in het leven om betekenis te geven aan je bestaan: een beetje zorgen voor de mensen om je heen én dingen maken waarvan je denkt dat ze iets toevoegen aan wat er al is. Dat is het.’ Tenorsaxofonist Yuri Honing had behoefte aan een nieuw en inspirerend geluid, aan hoop in roerige tijden. Op het debuutalbum van zijn Peace Orchestra vervagen muzikale grenzen. Het is een reflectie van deze tijd.
Jongste generatie
‘Er zijn zoveel goede jonge spelers; ik wilde wel eens een band samenstellen die grotendeels uit de jongste generatie bestaat. Drummer Yoràn Vroom is een van de besten van het land. Gitarist Ella Zirina hoorde ik al voordat ze was afgestudeerd – over tien jaar is zij een van de groten van de wereld. Haar harmonische keuzes en timing zijn uitzonderlijk. Een prachtig voorbeeld ook voor andere jonge vrouwen die gitaar willen studeren, want dat mogen er nog wel wat meer worden. Toen ik begon, was jazz nog een behoorlijk mannenwereldje, best macho. Met meer vrouwen krijg je een andere dynamiek: de sfeer wordt anders, genuanceerder.’
Dan is er nog Tony Overwater, ‘van hetzelfde bouwjaar als ik – we hebben een oud huwelijk. Hij speelt zowel contrabas als basgitaar, heeft overzicht en een enorme stilistische breedte: hij kan rocken, grooven, jazz en Sufi spelen. Sufi is muziek die omhooggaat – de muzikale verklanking van een hemelvaart of aanbidding. Ik heb grote affiniteit met dat spirituele van muziek.’
Persoonlijkheden en frequenties
Bij de samenstelling van de band zocht Honing naar persoonlijkheden. ‘Maar je let ook op zoiets als frequenties. Je wilt het hoog en laag goed over het geheel verdelen. Bij gitaar en harp zit daar een spanningsveld. Remy van Kesteren gebruikt zoveel elektronica voor zijn harp, dat het elkaar niet in de weg zit. Sterker nog: soms weet je niet of je de snaren van de gitaar of de harp hoort. Dat versterkt elkaar juist. Ella is hardcore jazz, Remy is popmuzikant met een klassieke achtergrond. Na het winnen van het Prinses Christina Concours tourde hij de wereld over als klassiek harpist, tot hij rigoureus een andere richting insloeg. Mensen die zulke beslissingen kunnen nemen, zijn uit het juiste hout gesneden. Je kunt iets ontzettend goed en besluit het vervolgens niet meer te doen. Zo’n stap moet iedere musicus minstens één keer in zijn leven zetten om tot een eigen taal te komen.’
Eigen signatuur ontwikkelen
Zelf zette Honing die stap op zijn 31ste. ‘Ik kon zó goed Wayne Shorter spelen dat zelfs zijn drummer Tony Williams het verschil niet hoorde. Toen realiseerde ik me dat ik beter iets zelf kon gaan verzinnen, wilde ik geen kloon worden. Ik liet meteen een groot deel van mijn repertoire vallen en ging op zoek naar mijn eigen stem.’
Het was ook Shorter die hem een gouden advies meegaf: ‘Notes are like people. You have to go down step by step and greet them all.’ ‘Elke noot heeft een eigen karakter en gedraagt zich, net als een mens, anders naar gelang de omstandigheden. De betekenis van een bes in een mineurakkoord is niet dezelfde als in een majeur zeven akkoord. Vanaf dat moment ging ik beeldender om met muziek. Zo ontwikkelde ik mijn eigen signatuur.’
Reflectie van de maatschappij
‘Al die iconen die ik vroeger naspeelde, reflecteerden hun eigen tijdgeest en de wereld waarin zij leefden. Ik leef nú, dus mijn muziek moet resoneren met de huidige maatschappij – en andersom. In het Peace Orchestra hoor je jazz, klassiek, elektronische muziek, Braziliaans, Sufi: alles loopt door elkaar heen. In die klank hoor ik de wereld waarin we leven.’
De bandnaam had Honing al eerder bedacht. ‘Ik heb niets met politiek – dat draait allemaal om macht. Maar er zit wel een idealistische inslag achter. Je zoekt naar wat je zelf kunt doen om iets bij te dragen, misschien tegen de klippen op.’
Mededogen met jongste generatie
Met de jongste generatie heeft hij mededogen. ‘Ik werd volwassen in een tijd waarin alles beter werd, we geloofden in groei. Dat kantelde rond 2000. Nu groeit een hele generatie op terwijl dingen slechter lijken te gaan. Er gebeurt zoveel in de wereld, en ze kunnen niets doen – ze staan machteloos. De woede die dat oproept, begrijp ik heel goed. Tegelijkertijd gebeurt er ook veel goeds. Er is energie, zin en ambitie. Je moet je blijven verzetten tegen duistere krachten. Want als je opgeeft – wat dan? Er is geen alternatief. Dan is het toch prachtig dat er weer een nieuwe generatie is die haar leven daaraan wijdt? Dat hoor je in deze band.’
Band als kolkend beest
Naast de in de studio opgenomen stukken staan er ook twee livetracks op het album, afkomstig van het allereerste concert op het Transition Festival. ‘Deze groep ontploft soms gewoon. De energie die erin zit, krijg je alleen op het podium – het is een kolkend beest dat eruit moet.’ Over John Lennons Imagine, de toegift van het concert, heeft Honing nog even overleg gevoerd met de band. ‘Kon dat wel, zo’n overbekend lied met zo’n boodschap? Maar hoewel we er niet radicaal anders mee omgaan, klinkt het heel echt. Je hoort een groep die volledig op één lijn zit.’
De schaamte voorbij
‘Het is ook heel fysiek. Remy ramt soms op die harp alsof hij kapot moet, hij breekt snaren – er gebeurt van alles. Yoràn kan in een solo de structuur helemaal loslaten, dan weet hij niet meer wat er gebeurt. Die overgave herken ik. Je moet je broek durven laten zakken op het podium, je kwetsbaarheid tonen. Dat moet je leren. Jonge mensen zitten vaak nog vol schaamte – dat had ik ook.’ Honing lacht: ‘Als je ouder wordt, ben je alle schaamte voorbij. Natuurlijk heb je gestudeerd en van alles bedacht, maar op het moment zelf moet je alles loslaten en het doen met wat er is.’
‘Bij alle goede concerten is er zo’n moment waarop plotseling alles samenvalt. Dan ben je even één met alles – met het universum. Dat is een heerlijk gevoel. Boeddhisten moeten daar jarenlang voor mediteren; bij ons is het gewoon een kwestie van goed spelen.’
Het album Yuri Honing’s Peace Orchestra is uit op Challenge Records
Concertdata:
1 november LantarenVenster, Rotterdam
2 november TivoliVredenburg, Utrecht
14 januari albumpresentatie Paradiso, Amsterdam
