De blinde blueszanger Jerron Paxton was nagenoeg onbekend in Europa. Tot zijn optreden in het tv-programma bij Jools Holland op de BBC, vorig jaar oktober. Zijn album Things Done Changed is opgepikt en Paxton speelt nu zowel op Holland International Blues Festival en op North Sea Jazz.
Tekst: Rien Wisse | Foto’s: Janette Beckman
Het verhaal is bijna surrealistisch. Jerron Paxton wordt in 1989 geboren in Athens. Een wijk op de grens met Watts in South Los Angeles. Daar groeit hij op temidden van 3 vrouwen die hem naar zijn zeggen gevormd hebben: Zijn moeder, zijn oma en een tante, die halverwege de jaren 50 vanuit Shreveport, Louisiana naar Californië verkassen. Als enig kind luistert Jerron veel naar 78-toerenplaten die de familie meebracht vanuit het Diepe Zuiden. Oude cajun en country blues, die zijn oma altijd zingt. Daarnaast stemt hij wekelijks af op een lokaal zwart radiostation, dat blues en jazz uit de jaren twintig uitzendt.
Oude banjo
Jerron ontwikkelt een voorliefde voor de jaren-20 blues van de gitaristen Blind Lemon Jefferson en Blind Blake. Als 12-jarige leert hij vioolspelen. Wanneer de familie kijkt naar tv-programma’s als Futurama of King Of The Hill, oefent hij op de 19-eeuwse banjo van zijn oma de akkoorden die hij van haar favoriete platen oppikt. Vanaf z’n 16e, de leeftijd waarop hij blind wordt, leert hij gitaar, piano en harmonica spelen. Maar de banjo blijft altijd zijn favoriete instrument. Nadat die van zijn oma in onbruik raakt en uiteindelijk op de vuilnisbelt belandt, zoekt hij stad en land af in de hoop er een te vinden. Hij scoort een exemplaar uit 1884, waarop hij nog steeds tijdens elk optreden speelt. ‘De bouwer ervan leeft nog’ grapt hij regelmatig.
Vooroorlogse blues als basis
De blinde muzikant Paxton heeft een doorleefde stem en een Californische drawl. Samen met zijn authentieke manier van spelen en de mix van stijlen die ruim een eeuw geleden zijn ontstaan, vormen het de ingrediënten voor zijn eigenzinnige manier van spelen. De prewar blues is onmiskenbaar de basis, maar ragtime, folk en cajun zijn duidelijk aanwezige invloeden. ‘Ik ben opgegroeid met spelen voor de laatste generatie mensen die hebben geluisterd naar zwarte banjospelers. Ik schrijf en zing over de cultuur waar ik vandaan kom en zie het als een soort voortzetting van onze familiegeschiedenis. Die muziek lijkt tegenwoordig nogal verwaarloosd.’
Historie absorberen
Jerron Paxton absorbeert duidelijk meer van de historie en essentie uit de vooroorlogse muziek dan vele inmiddels op leeftijd rakende revival-artiesten. Het lijkt erop dat hij vrijwel de enige artiest van zijn generatie is die blues- en verwante stijlen uit de jaren 20 en 30 heeft opgepikt. In 2007 verhuist hij naar New York, waar hij een studie voltooit aan het Braille Institude of America. Bovendien heeft hij in de Big Apple een omarmend publiek gevonden binnen de diverse culturele gemeenschappen en de levende muziekscene binnen de stad. Hij ontdekt dat New Yorkers gevoelig zijn voor het soort authentieke en scherpzinnige verhalen waarmee hij als kind in aanraking kwam.
Traditionele speelstijlen
Zijn album Things Done Changed is uitgebracht op het non-profitlabel Smithsonian Folkways. Er zijn veel traditionele speelstijlen en songstructuren op te horen. Fingerpick- technieken, 12-matige schema’s, melodielijnen die terug gaan naar het jaren twintig werk van Blind Lemon Jefferson, Robert Johnson, Tommy Johnson en DeFord Bailey. In tegenstelling tot eerdere albums waarop Paxton deels uit covers putte, zijn alle nummers op Things Done Changed van eigen hand.
Persoonlijke ervaringen
Zijn uitgesponnen teksten komen vanuit zijn persoonlijke, hedendaagse ervaringen. Bij elke songtekst in het begeleidende boekje geeft hij een toelichting. ‘Ik probeer zoals die oude jongens te zijn. Als je het hebt over het verzamelen van de essentie…. die jongens hadden grote oren. De platenmaatschappijen wilden dat ze blues speelden. Daarom schrik ik nog steeds als mensen me bluesgitarist of bluesmuzikant noemen. Ik kan blues bijna binnenstebuiten keren, maar ik beperk me niet tot die muziek.’
Dat wordt onderstreept op Things Done Changed. Daarop vertaalt hij op de instrumental Little Zydeco de in zydeco zo kenmerkende accordeonpartij uitstekend naar de harmonica. In Oxtail Blues begeleidt hij zichzelf op piano. Ook daarin put hij uit diverse invalshoeken. Fats Waller, Willie ‘The Lion’ Smith en Art Tatum klinken erin door.
Volksmuziek
‘Volksmuziek, zoals ik de smeltkroes van stijlen in deze muziek meestal omschrijf, is de meest noodzakelijke muziek binnen elke cultuur. Het verankert je en geeft je een gevoel van zelf identiteit, zodat waar je vandaan komt ingebakken raakt. Dit is een grote troost in een wereld waarin het niet ongewoon is dat mensen tot ver in hun volwassenheid op zoek gaan naar wie ze zijn.’
Jerron Paxton speelt zaterdag 21 juni op het Holland International Blues Festival in Grolloo en op vrijdag 11 juli tijdens North Sea Jazz in Rotterdam.
