'I Am The Joker" is het verrassende debuutalbum van de Arnhemse Fee Aaij. Verrassend vooral omdat ze put uit bronnen die voor jazzbegrippen ongebruikelijk zijn, namelijk David Bowie en Frederique Chopin. En vernieuwer McCoy Tyner. ‘Toen ik hem hoorde, live met Coltrane, wist ik: dit is mijn taal, dit snap ik!’
Tekst: Dietmar Terpstra
‘Tyners muziek zit vol energie, is intens. En het gaat voorbij aan conventies. Die taal wilde ik mezelf ook eigen maken. Want als er geen expressie is, is er geen voldoening.’ Aan het woord is Fee Aaij (20), de jonge jazzmusicus die dezer dagen debuteert met haar 6 tracks tellende ‘I Am The Joker’. En die conventies, die is ze nu al wel voorbij, zoveel is duidelijk.
Het titelnummer op de plaat begint verontrustend maar kalm, met Aaij op piano tegen een achtergrond van onheilspellend ritselende gitaarklanken. Melancholiek als Chopin, tikje Nordic, zoals momenteel in veel muziek gebruikelijk. Snel slaat de chaos toe. Drums, bas, gitaren zorgen voor een beklemmende apotheose. Dwars en atonaal, zoals David Bowie dat goed kon, in zijn Ashes To Ashes-periode.
Dat Dere
Haar opa bracht haar in aanraking met jazz. ‘Standards uit het Real Book. Die intrigeerden me. Op mijn 15e kon ik naar de interne vooropleiding van Artez, tegelijk deed ik eindexamen voor de middelbare school. Aan m’n docent Hans Kwakkernaat (‘een Oscar Peterson virtuoos-achtig type’) vroeg ik wat ik moest luisteren. Hij zei dat ik dat zelf maar moest uitzoeken. De eerste bij wie ik terecht kwam was Bobby Timmins’ Dat Dere, dat heb ik helemaal grijs gedraaid. Magisch vond ik dat, ik was flabbergasted. Zo leerde ik jazz kennen als taal.’
Vuurtje van Bowie
‘Bowie raakte me als kunstenaar. In een platenzaak zag ik Ziggy Stardus hangen, in de etalage. Daar ben ik verliefd op geworden. De video van Ashes To Ashes triggerde mij tot creeeren. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik meer moest doen dan alleen studie en werk, iets overstijgends. Bowie heeft dat vuurtje aangestoken, ik sta nu ten dienste van de kunsten. Met de release van I Am The Joker sluit ik mijn periode op Artez af, ik ben nu eerstejaars student kunstgeschiedenis in Utrecht.’
Conceptueel denken
Met de titel van het album wil Aaij niet zeggen dat zij de joker is. ‘Die entiteit zit in de muziek. Het is poëzie. Zoals in de tekst staat: “We’re merely foolish entertainers”. Ik probeer conceptueel te denken. Van Jeroen van Vliet heb ik geleerd een eigen taal en sound te ontwerpen, gelukkig waren mijn bandleden heel goed in het omzetten van die ideeën in muziek. Zij zijn altijd kritisch en eerlijk geweest.’
I Am The Joker van Fee Aaij is uitgebracht op Zennez Records.
