Pianist Brad Mehldau bewandelt een geheel eigen pad. Voor zijn nieuwste album 'Ride Into The Sun' dook hij in de wereld van singer-songwriter Elliott Smith. Een eerbetoon aan gelaagde composities en zang.
Tekst: Dick Hovenga | Foto’s: Yoshika Horita
Midden jaren 90 verhuisde pianist Brad Mehldau vanuit New York naar Los Angeles. Daar werd hij een heel andere muzikale wereld ingetrokken. In clubs als de Troubadour en Largo kwamen veel jonge singer-songwriters samen om nieuwe songs of schetsen te laten horen. Multi-instrumentalist en producer Jon Brion organiseerde in Largo de vermaarde open vrijdagavonden. Mehldau nam samen met hem de albums Largo (2002) en Highway Rider (2010) op.
Smiths albums
Brion was de man waarvoor muzikanten naar Largo kwamen zoals de jonge Rufus Wainwright, Fiona Apple en ook Elliott Smith (1969-2003) dat deden. ‘Ik leerde Smith kennen toen hij zijn eerste album Roman Candle (1994) en het titelloze tweede album (1995) uitbracht’, vertelt Mehldau. ‘Dat was voor zijn grote doorbraak met Either/Or (1997) en zijn songs op de soundtrack van de film Good Will Hunting. Daarvan werd Miss Misery genomineerd voor een Academy Award for Best Original Song.’
Muzikale connectie
Vanaf het moment dat Brad Mehldau voor het eerst muziek van Smith hoorde, voelde hij een connectie. ‘Hoewel de nummers op zijn eerste 3 platen wat kaal zijn in opzet, wordt dat op de latere albums anders. Dan hoor je de gelaagdheid in zijn composities en in de zanglijnen daar overheen. Daarvoor werd hij sterk beïnvloed en geïnspireerd door The Beatles. Zij waren natuurlijk meesters in iets simpel laten klinken terwijl het qua akkoordenstructuur onvoorspelbaar en ingenieus was. Smith deed hetzelfde en gebruikte mineur en majeur akkoorden door elkaar. Zo kreeg hij steeds andersoortige en verrassende melodielijnen.’
Herkenning
Mehldau herkent zichzelf in de teksten van Smith. ‘Hij was altijd opvallend open over zijn depressies. Dat trof me, want net als Smith heb ik veel met depressiviteit te maken gehad.’ Het bewerken van de 10 Elliot Smith-liedjes voor piano dreef op pure inspiratie. ‘Als je songs niet voelt, kun je ze maar beter niet bewerken. Sweet Adeline en Everybody Cares, Everybody Understands zijn bijvoorbeeld zo rijk geschakeerd dat ik er nog een eigen versie naast opnam en aan het album toevoegde.’
Oneindige inspiratie
In de Largo ging het destijds alleen maar over muziek; luisteren en zelf maken, zegt Brad Mehldau daarover. ‘Ik heb zoveel nieuws leren kennen, vooral muziek die ik niet meekreeg in mijn opvoeding. Zoals Joni Mitchell en de eigenzinnige band Big Star uit Memphis. Het zijn muzikanten en songschrijvers waar je oneindig inspiratie uit kunt putten. Big Star heeft een duidelijke Beatles-connectie, al klinken ze wat rafeliger, vooral in hun vocalen. Ondanks dat ze maar 4 albums maakten, is er een schat aan geweldige songs.’
Elliotts covers
‘Elliott Smith vond ze fantastisch en coverde nummers van hen. Daarom koos ik met Thirteen ook een song van Big Star met een tijdloos mooie melodie. Ik nam het alleen met piano op, zodat de weelderigheid van het nummer tot zijn recht komt. Vanwege Smiths liefde voor singer-songwriter Nick Drake, heb ik daar ook nog een nummer van geselecteerd. Met het interpreteren van Drake’s liedjes kun je oneindig doorgaan, zo ontdek ik’, zegt Mehldau met een lach.
Niet snel tevreden
Volgens Brad Mehldau is het maken van een album als Ride Into The Sun is wel iets anders dan het maken van een jazzplaat. ‘Voor plaatopnamen heb je vaak een dag of misschien 2 nodig. Nu zaten we 4 dagen in de studio. Met alles wat ik in mijn hoofd had, was dat nog flink doorwerken. Zo wilde ik op een aantal tracks ook een orkest mee laten doen. Met 21 muzikanten geeft dat een groots geluid. Het schrijven van de arrangementen was zowel inspirerend als uitdagend, want ik ben niet zo snel tevreden!’
Chemie tussen zangers
Naast het orkest vroeg Mehldau andere muzikanten. ‘Met drummer Matt Chamberlain werkte ik al eerder samen, daarom was hij een voor de hand liggende keuze. Net als bassist John David. Een heel eigen geluid komt van zanger Chris Thile die ook mandoline speelt. Hij stelde voor Daniel Rossen van Grizzly Bear te vragen. Niet alleen is Daniel een fantastische gitarist, zowel akoestische als elektrisch, maar hij bleek ook precies de zanger die ik erbij wilde hebben. Hij heeft dat breekbare wat Elliott ook had en hij heeft een bijzondere chemie met Thile. Ook speelde bassist Felix Moseholm mee, wanneer John niet alle dagen beschikbaar was. Alles bij elkaar waren het fantastisch studiodagen waarin we 15 stukken opnamen.’
Volle touragenda
De kans dat de stukken van het op Elliott Smith geïnspireerde album live te horen zijn, is klein. Mehldau: ‘Met zo’n grote band is touren heel lastig te organiseren. Ik heb voor het komend jaar alweer optredens staan met verschillende formaties. Naast soloconcerten maak ik een lange tour met bassist Christian McBride. Verder speel ik in triobezetting met bassist Felix Moseholm en drummer Jorge Rossy plus een orkest. Heel leuk wordt volgend jaar maart, wanneer ik een heel weekend speel in de Hamburgse Elbphilharmonie. Daar kan ik dan wel alles samenbrengen. Tussendoor wil ik dan nog een nieuw album opnemen. Dus je hoort het: Ik heb gewoonweg tijd te kort.’
Het album ‘Ride Into The Sun’ van Brad Mehldau is uit op 29 augustus 2025 op Nonesuch Records.
